الماس ها تنها به سه روش کمیاب به سطح پوسته زمین حمل می شوند: سنگ آذرین کیمبرلیت، سنگ لامپرویت و سنگ آذرین لامپروفایر. در این سه روش، حضور الماس در سنگ آذرین کیمبرلیت از دیگر سنگ های آتشفشانی، بیشتر است. شرایط و خصوصیات آتشفشانی سنگ کیمبرلیت (سنگ آتشین) که الماس ها را به سمت پوسته زمین حمل می کنند، منحصر به فرد است. در واقع هیچ فوران کیمبرلیتی مشهود نبوده است. تجمع الماس همراه با کراتون این واقعیت را آشکار می سازد که شرایط و خصوصیات آتشفشانی سنگ کیمبرلیت منحصرا در محیط پایدار و با ثبات پوسته زمین اتفاق می افتد.
اگرچه شمار الماس در سنگ آتشفشانی لمپروئیت بسیار کم است، اما در معدن آرگیل این سنگ آتشفشانی دارای الماس بوده و منبع قابل توجه در آمد اقتصادی را در کشورهای ایالات متحده امریکا، هند و استرالیا دارد. به هر حال شرایط تشکیل و مواد موجود در این سه نوع سنگ آتشفشانی، سبب می شود که بلورهای الماس را بدون ذره ای ذوب شدن، به سمت پوسته زمین حمل کنند.
طبقه بندی سنگ های آتشفشانی، بر اساس بافت، ساختار آلی و شیمیایی آنها یک علم نادرست است. اما این طبقه بندی، به طور قطع در یافتن و تشخیص سنگ هایی که منبع الماس هستند کمک شایانی می کند و اولین مرحله تشخیص سنگ قیمتی الماس برای استخراج این سنگ قیمتی است.
غالبا سنگ های آتشفشانی که محل وجود الماس ها هستند، سنشان از الماس ها کمتر می باشند. بدین معنا که در افریقای جنوبی الماس ها ا کمتر از 300 میلیون سال از عمرشان می گذرد در حالیکه در سنگ اذرین کیمبرلیت حضور دارند که تنها کمتر 120 میلیون سال عمر دارد. نمونه ای دیگر در امریکای شمالی است که الماس های یافت شده قدمتی 300 میلیون ساله دارند ولی سنگ آذرین حمل کننده آنها کمتر از 80 میلیون سال (در امریکای شمالی) پیش تشکیل شده اند. تنها چند استثنا در این زمینه می توان ذکر کرد (در معدن آرگیل، پریمیر، واوا) الماس های مشهوری که توسط سنگ آذرین کیمبرلیت حمل شده اند کمتر از 550 میلیون سال قدمت دارند. (سنگ کیمبرلیت میزبان بیشتر از الماس است).
نوع اعلای فیروزه هرگز آسان به دست نیامده است. طبق اسناد مربوط، معادن فیروزه ایران باستان از مرغوبترین معادن جهان بوده است. آبی آسمانی پر رنگ، بهترین رنگ فیروزه ایران می باشد. این فیروزه در گذشته به سراسر دنیا صادر می شده است. به عنوان مثال با اینکه کشور امریکا خود یکی از صادر کنندگان عمده فیروزه می باشد، واردات این کشور بنا به افزایش علاقه مردم آن سرزمین و جواهر سازان برای سنگ های تراشیده فیروزه ایران زیاد بوده است.
در اواسط سده هفدهم، تاورنیه می نویسد: «فیروزه تنها در ایران وجود دارد و از 2 معدن به دست می آید. یکی از این 2 رگه کهن صخره نام دارد، به مسافت 3 روز از مشهد به سوی شمال غرب، نزدیک شهر بزرگی به نام نیشابور واقع است و دیگری که نو صخره خوانده می شود، 5 روز از آن مسافت دارد. سنگهایی که از نو صخره به دست می آید،از لحاظ جنس بدتر و رنگ آن آبی مایل به سفید است و چندان مرغوب نیست و می توان بسیاری از آن را به بهای کم خرید. اما شاه ایران سالهاست استخراج فیروزه را از کهن صخره به خود محدود کرده است و کسی حق بهره برداری از آن را ندارد.» امروزه نیز چون زمان تاورنیه، مشهد و نیشابور منبع اصلی فیروزه ایران می باشد.
در ایران افزون بر معدن فیروزه نیشابور که مهمترین معدن فیروزه کشور بوده و در سطح جهانی نیز به دلیل کیفیت عالی آن از معروفیت ویژه ای برخوردار است؛ معادن فیروزه زیادری موجود می باشد؛ اما به علت کمی مقدار و عدم مرغوبیت، فیروزه حاصل از آن بهره برداری نمی شود. که از این میان می توان به معدن فیروزه، طبس، کاشمر و قوچان اشاره کرد که محصول آن به رنگ آبی فیروزه ای نیست بلکه سبز رنگ بوده و ارزش زیادی نداشته و برای ساخت اشیا، ظروف تزئینی و مجسمه حیوانات کاربرد دارد. در حالیکه نوع فیروزه استخراج شده از معدن نیشابور بیشتر به صورت سنگ صاف و بدون رگه (عجمی) یا سنگ های رگه دار (شجری) می باشد؛ نمونه هایی از سنگ طبیعی فیروزه این معدن، در موزه های زمین شناسی و معدنی دنیا مانند موزه زمین شناسی لندن و در ایران موزه های زمین شناسی تهران و مشهد به نمایش گذاشته شده است.
برگرفته از سایت آریان گوهر رخشان (آرگو)
در مقالات قبل به تعدادی از معادن الماس روسیه اشاره و توضیحاتی درمورد این معادن ارائه شد. در این مطلب هدف معرفی دیگر معادن الماس در روسیه است که مورد بهره برداری قرار می گیرند.
شرق روسیه واقع شده است. معدن، حفره بازی است که بهره برداری از آن در حوزه های کیمبرلیت رخ می دهد. لوله آداچنایا (به معنای خوش یمن) بزرگترین رسوب الماس در روسیه است و یکی از بزرگترین ها در جهان می باشد. این معدن متشکل از دو تنه اصلی است که هر دو الماس خیز هستند (متشکل از شن های معدنی سنگین). معدن اوداچنایا یکی از بزرگترین حفره های باز در جهان است و کمیت بسیاری از الماس های بزرگ را ثمر می دهد. حوزه های میرنا و آداچنایا کیمبرلیت در 10 روز کشف شدند.
آنابار نیز در مدار قطب شمال در جمهوری سخا در شمال شرق روسیه واقع شده است. معدن الماس آنابار شرقی ترین نقطه معادن الماس روسیه و در کنار رسوب رودخانه های بیلیاخ و آنابر واقع شده است. آنابر اصولا مکانی می باشد که طی فصل کوتاه تابستان به علت شرایط آب و هوایی سخت بهره برداری شده است. هیچ جاده سالانه ای در منطقه نیست بنابراین بار توسط رودخانه یخ زده در زمستان منتقل می شود.
معدن الماس جوبیلی (معدن آکا یوبیلینایا) جدیدترین معدن در جمهوری سخا است که بهره برداری از آن از سال 1986 آغاز شد. معدن روی لوله یوبیلینایا کیمبرلیت ساخته شده است. معدن جوبیلی یوبیلینایا توسط آلروسا بهره برداری شده است.
برگرفته از سایت آریان گوهر رخشان - آرگو
الماس و دیگر سنگ های گرانبها و نیمه گرانبها با استفاده از 5 تکنیک اولیه از زمین استخراج می شوند. البته روش های استخراج با توجه به چگونگی تشکیل مواد معدنی در زمین، دوام موادی که سنگ جواهر یا مواد معدنی مورد نظر را احاطه کرده اند و آسیبی که به محیط اطراف وارد خواهد شد،متغیر خواهد بود.
روش های اصلی استخراج الماس به ترتیب زیر است:
استخراج دستی Artisanal Mining
استخراج سنگ سخت Hard Rock Mining
استخراج دریایی Marine Mining
استخراج گودال باز Open Pit Mining
استخراج رسوبی Placer Mining
برگرفته از سایت آریان گوهر رخشان - آرگو
دانستنی های بسیار ارزشمندی در رابطه با معادن سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی در سراسر جهان وجود دارد که در سری مقالات معادن آرگو و با هدف آگاه سازی نسبت به معادن دنیا به علاقمندان ارائه می گردد. در این مقاله به معادن روسیه پرداخته ایم.
معادن الماس سیبری روسیه
روسیه تقریبا 21% تولید الماس جهان را در دست دارد که بیشتر آنها از یاقوتستان (سخا،یاکوت، یاکوتیه) سیبری دقیقا زیر مدار قطب شمال استخراج می شوند. این معادن الماس روسی در برخی نقاط خارج از دسترس و مکان های نامناسب کره زمین، با دمای انجماد در تمام طول سال و تاریکی تقریبا کامل در ماه های زمستان واقع شده اند.
معدن میرنا (میر میرنی)
معدن الماس مینری (آکا میرنا،میر یا صلح) یکی از قدیمی ترین معادن الماس در روسیه است که در شهر میرنا درست زیر مدار قطب شمال در جمهوری سخای شرق سیبری در روسیه واقع شده است. معدن میرنا در حوزه بوتوبیا کیمبرلیت ماله ساخته شده است. معدن در لایه منجمد دائمی اعماق زمین واقع شده که به عمق هزار و 600 پایی (68 هزار 487 متری) توسعه می یابد و دمای درون معدن میرنا از 50- درجه فارنهایت تا 70- درجه فارنهایت متغیر است.